RoundE logo
KeuzehulpContact

Werknemersparticipatie: Hoe Maak Je Medewerkers Deel van Je Bedrijf?

Leer hoe je werknemersparticipatie kunt implementeren voor je bedrijf, inclusief voordelen, soorten aandelenopties en succesverhalen.
Laatst bijgewerkt op 19 november 2024

Wat is werknemersparticipatie?

Werknemersparticipatie is een manier om medewerkers meer te betrekken bij het bedrijf waar ze werken. Het betekent dat werknemers financieel kunnen meedelen in het succes van de onderneming. Dit kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld door aandelen te krijgen, mee te delen in de winst (ook wel winstdeling genoemd) of door speciale rechten te krijgen die gekoppeld zijn aan de waarde van het bedrijf (een SAR regeling). Het idee achter werknemersparticipatie is dat als werknemers meeprofiteren van het succes van het bedrijf, ze ook harder zullen werken om dat succes te bereiken. Bovendien kan het helpen om goede medewerkers aan te trekken en te behouden, wat vooral in de huidige arbeidsmarkt erg waardevol is. Werknemersparticipatie kan ook zorgen voor een sterker 'wij-gevoel' binnen het bedrijf, wat goed is voor de sfeer en samenwerking.

Populaire vormen van werknemersparticipatie

Gratis keuzehulp
Er zijn 6 manieren om werknemers mee te laten delen in de groei van het bedrijf.
Welke vorm past bij jouw bedrijf?

Aandelen

Een van de bekendste vormen van werknemersparticipatie is het geven van aandelen aan medewerkers. Als een werknemer aandelen krijgt, wordt hij of zij voor een klein deel mede-eigenaar van het bedrijf. Dit betekent dat de werknemer recht heeft op een deel van de winst (dividend) en kan meeprofiteren als het bedrijf meer waard wordt. Gewone aandelen geven ook stemrecht, wat betekent dat de werknemer mag meebeslissen over belangrijke zaken in het bedrijf. Sommige bedrijven kiezen ervoor om stemrechtloze aandelen te geven. Hierbij krijgt de werknemer wel de financiële voordelen, maar mag niet meestemmen. Een voordeel van aandelen is dat werknemers zich echt mede-eigenaar voelen. Een nadeel kan zijn dat het voor kleine bedrijven ingewikkeld is om dit goed te regelen.

Certificaten van aandelen

Certificaten van aandelen zijn een alternatief voor gewone aandelen. Bij deze vorm worden de echte aandelen beheerd door een speciale stichting, die we een Stichting Administratiekantoor of STAK noemen. De STAK geeft vervolgens certificaten uit aan de werknemers. Deze certificaten geven recht op de financiële voordelen van de aandelen, zoals dividend en waardegroei, maar niet op het stemrecht. Het stemrecht blijft bij de STAK, die meestal wordt bestuurd door de eigenaren van het bedrijf. Het voordeel hiervan is dat werknemers wel kunnen meeprofiteren, maar de eigenaren de controle houden over belangrijke beslissingen. Een nadeel is dat het opzetten van een STAK extra tijd en geld kost. Ook moeten er goede afspraken worden gemaakt over hoe de STAK bestuurd wordt.

Stock Appreciation Rights (SAR's)

Stock Appreciation Rights, vaak afgekort als SAR's of SAR regeling, zijn een vorm van werknemersparticipatie waarbij werknemers geen echte aandelen krijgen, maar wel kunnen meeprofiteren van de waardestijging van het bedrijf. Bij SAR's krijgt een werknemer het recht om op een later moment een geldbedrag te ontvangen dat gelijk is aan de waardestijging van een bepaald aantal aandelen. Bijvoorbeeld: als een SAR wordt toegekend als het aandeel 10 euro waard is, en later is het aandeel 15 euro waard, dan krijgt de werknemer 5 euro per SAR uitbetaald. Het voordeel van SAR's is dat ze relatief eenvoudig zijn om op te zetten en dat werknemers geen geld hoeven te investeren. Een nadeel kan zijn dat werknemers zich minder 'eigenaar' voelen dan bij echte aandelen. Ook zijn SAR's vaak alleen waardevol als het goed gaat met het bedrijf en de aandelen in waarde stijgen.

Een groot voordeel van een SAR regeling voor de werkgever is dat de kosten van de SAR aftrekbaar zijn van de VPB.

Winstdeling

Winstdeling is een vorm van werknemersparticipatie waarbij medewerkers een deel van de winst van het bedrijf ontvangen. Dit kan op verschillende manieren worden geregeld. Sommige bedrijven kiezen ervoor om elk jaar een vast percentage van de winst te verdelen onder alle medewerkers. Andere bedrijven koppelen de winstdeling aan persoonlijke of teamprestaties. Het voordeel van winstuitkering is dat het relatief eenvoudig is om op te zetten en dat alle medewerkers direct kunnen meeprofiteren als het goed gaat met het bedrijf. Een nadeel kan zijn dat de uitkering elk jaar anders kan zijn, afhankelijk van hoe winstgevend het bedrijf is. Ook kan het soms als oneerlijk worden ervaren als sommige medewerkers harder werken dan anderen, maar iedereen evenveel krijgt. Winstdeling kan wel helpen om medewerkers meer betrokken te laten voelen bij het succes van het bedrijf als geheel.

Fiscale aspecten

Bij werknemersparticipatie spelen belastingen een belangrijke rol. Als een werknemer aandelen of andere vormen van participatie krijgt, kan dit gezien worden als een vorm van beloning. In dat geval moet er vaak loonbelasting over betaald worden. Hoeveel belasting er betaald moet worden, hangt af van de waarde van wat de werknemer krijgt. Het bepalen van deze waarde kan lastig zijn, vooral bij bedrijven die niet op de beurs staan. De Belastingdienst gebruikt vaak speciale rekenmethodes om de waarde van een bedrijf te bepalen. Een van die methodes is de 'Discounted Cash Flow' methode, waarbij gekeken wordt naar de verwachte toekomstige winsten van het bedrijf. Het is belangrijk om goed advies in te winnen over de fiscale gevolgen van werknemersparticipatie. Soms is het mogelijk om vooraf afspraken te maken met de Belastingdienst om verrassingen achteraf te voorkomen.

Hoe kies je de juiste vorm?

Het kiezen van de juiste vorm van werknemersparticipatie is maatwerk. Wat het beste past, hangt af van verschillende factoren. Ten eerste is het belangrijk om na te denken over wat je als bedrijf wilt bereiken met werknemersparticipatie. Wil je vooral medewerkers binden en belonen, of wil je ze echt laten meedenken over de toekomst van het bedrijf? Ook de grootte en levensfase van het bedrijf spelen een rol. Een startup heeft vaak andere behoeften dan een gevestigd familiebedrijf. Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de wensen en behoeften van de medewerkers. Sommige medewerkers vinden het spannend om echt mede-eigenaar te worden, terwijl anderen liever een simpelere vorm van winstdeling hebben. Ook de administratieve last en de kosten van het opzetten en onderhouden van een participatieplan zijn belangrijke overwegingen. Het is verstandig om professioneel advies in te winnen bij het maken van deze keuze. Een adviseur kan helpen om alle voor- en nadelen op een rijtje te zetten en te zorgen dat alles juridisch en fiscaal goed geregeld is.

Wil je zelf een eerste check doen? We hebben een keuzehulp voor je gemaakt. Klik hier om deze te bekijken.

6. Conclusie

Werknemersparticipatie kan een krachtig middel zijn om medewerkers te motiveren en te binden aan je bedrijf. Het geeft werknemers het gevoel dat ze echt deel uitmaken van het bedrijf en laat ze meeprofiteren van het succes. Er zijn verschillende vormen mogelijk, van het uitdelen van echte aandelen tot winstdelingsregelingen. Welke vorm het beste past, hangt af van de specifieke situatie van het bedrijf en de wensen van zowel de eigenaren als de werknemers. Het is belangrijk om goed na te denken over de voordelen en nadelen van elke vorm en om professioneel advies in te winnen. Hoewel het opzetten van een werknemersparticipatieplan enige moeite kost, kan het op de lange termijn veel voordelen opleveren. Het kan leiden tot meer betrokken en gemotiveerde medewerkers, wat uiteindelijk bijdraagt aan het succes van het hele bedrijf. Als je overweegt om werknemersparticipatie in te voeren, is het zeker de moeite waard om de mogelijkheden te onderzoeken en te kijken wat het beste past bij jouw bedrijf en medewerkers.

Bij RoundE kunnen we je helpen met deze vragen. Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. Zo verzeker je niet alleen een gemotiveerd leiderschapsteam, maar ook een bloeiend bedrijf.

Gratis keuzehulp
Er zijn 6 manieren om werknemers mee te laten delen in de groei van het bedrijf.
Welke vorm past bij jouw bedrijf?

Veelgestelde vragen

De meeste bedrijven geven individuele werknemers minder dan 5% van de aandelen. In totaal wordt vaak niet meer dan 20% van alle aandelen aan werknemers gegeven. Dit zorgt ervoor dat werknemers wel kunnen meeprofiteren, maar dat de oorspronkelijke eigenaren de controle houden over het bedrijf. De precieze percentages kunnen echter per bedrijf verschillen, afhankelijk van de specifieke situatie en doelstellingen.

Er zijn twee hoofdmanieren waarop dit geregeld kan worden: 1. De werknemer betaalt zelf de volledige waarde van de aandelen. Dit kan bijvoorbeeld uit eigen geld of via een lening van het bedrijf. 2. De werknemer betaalt niets of minder dan de werkelijke waarde. In dat geval wordt het verschil gezien als een vorm van beloning (loon in natura) en moet er belasting over betaald worden. Welke optie het beste is, hangt af van de situatie van het bedrijf en de werknemer. Soms wordt er ook gekozen voor een combinatie, waarbij de werknemer een deel betaalt en een deel als beloning krijgt.

Het bepalen van de waarde van een bedrijf is vaak een ingewikkeld proces, vooral als het bedrijf niet op de beurs staat. De Belastingdienst gebruikt vaak de DCF-methode (Discounted Cash Flow). Deze methode kijkt naar de verwachte toekomstige winsten van het bedrijf. Een andere optie is om te kijken naar recente verkooptransacties binnen het bedrijf, als die er zijn geweest. Soms wordt er ook gekeken naar vergelijkbare bedrijven die wel op de beurs staan. Het is belangrijk om een erkende waarderingsmethode te gebruiken en deze goed te kunnen onderbouwen, vooral als de Belastingdienst vragen stelt.

Hoewel je in principe vrij bent om een werknemersparticipatieplan op te zetten, is het verstandig om dit zorgvuldig te doen. Er komt veel bij kijken, zowel juridisch als fiscaal. Het is aan te raden om professioneel advies in te winnen, bijvoorbeeld van een accountant of een gespecialiseerde adviseur. Zij kunnen helpen om een plan op te stellen dat past bij jouw bedrijf en voldoet aan alle wettelijke eisen. Ook is het vaak verstandig om vooraf overleg te hebben met de Belastingdienst. Zo kun je afspraken maken over hoe zij de waarde van de participatie zullen beoordelen. Dit voorkomt verrassingen achteraf.

De grens van 5% is belangrijk vanwege fiscale redenen. Als een werknemer 5% of meer van de aandelen bezit, wordt dit gezien als een 'aanmerkelijk belang'. Hiermee valt het belang in box 2. Door onder de 5% te blijven, valt het belang in box 3.

Een participatie in een bedrijf betekent dat je een financieel belang hebt in dat bedrijf. Dit kan in verschillende vormen, zoals aandelen, certificaten van aandelen, of rechten op een deel van de winst of waardestijging. Bij werknemersparticipatie krijgen medewerkers zo'n belang in het bedrijf waar ze werken, waardoor ze meeprofiteren van het succes van het bedrijf.

In de meeste gevallen niet. Er zijn vaak beperkingen op het verkopen van aandelen die werknemers hebben gekregen. Dit kan bijvoorbeeld een bepaalde periode zijn waarin ze de aandelen moet houden, of regels over aan wie ze mogen verkopen. Deze beperkingen zijn er om te voorkomen dat werknemers snel winst maken en vertrekken, en om de stabiliteit van het aandeelhouderschap te bewaren.

Dit hangt af van de afspraken die zijn gemaakt in het participatieplan. Vaak moet de werknemer de aandelen verkopen als ze uit dienst gaan. Soms mogen ze de aandelen houden, maar verliezen ze bepaalde rechten. Het is belangrijk om deze regels goed te begrijpen voordat je een participatieplan opzet.

De prijs wordt meestal bepaald volgens een vooraf afgesproken methode. Dit kan bijvoorbeeld de laatst bekende waarde van het bedrijf zijn, of er kan een nieuwe waardering worden gedaan. Soms is er een vaste formule, zoals een bepaalde multiple van de winst. De precieze methode staat beschreven in de participatieovereenkomst.

In principe niet. Deelname aan een werknemersparticipatieplan is vrijwillig. Een werkgever kan het wel sterk aanmoedigen, maar kan een werknemer niet dwingen om eigen geld te investeren in het bedrijf.

De belangrijkste risico's zijn financieel. Als het slecht gaat met het bedrijf, kan de waarde van de aandelen dalen. In het ergste geval, bij een faillissement, kunnen werknemers de hele investering kwijtraken.

Dit hangt af van de vorm van participatie en hun persoonlijke situatie. Meestal wordt de winst belast in box 3 als ze de aandelen verkopen. Bij een SAR of winstdeling worden de winsten belast in box 1 (inkomen uit werk en woning). Het is verstandig om advies in te winnen van een belastingadviseur.

Ja, dat kan. Het is aan het bedrijf om te bepalen wie er mag deelnemen aan het participatieplan. Sommige bedrijven kiezen ervoor om alleen voltijds of vaste medewerkers te laten deelnemen, andere stellen het open voor alle medewerkers. Dit wordt vastgelegd in de voorwaarden van het participatieplan.

Wat is steward ownership? En wat zijn de voordelen?

Ontdek de mogelijkheden, de voordelen en de nadelen van steward ownership.

Wat is een SAR regeling? (Virtueel aandeel)

Met een SAR kunnen werknemers profiteren van de waardestijging van het bedrijf zonder dat ze daadwerkelijk aandelen hoeven te kopen. Lees hier meer over SARs.

Stel je vraag en wij beantwoorden hem